Главная Стартовой Избранное Карта Сообщение
Вы гость вход | регистрация 28 / 03 / 2024 Время Московское: 8903 Человек (а) в сети
 

Ваьча денца даькъалвувцаш

Укх шера, 13-ча октябре 55 дуз вовзаш волча г1алг1ай поэта Арчаков Яхьяьй Сале.
Из ваьв 1958-ча шера, Къулбаседа-Казахстански областа,

Ленински района, Явленка яхача юрта.
Цун б1арчча ц1и Сайт-Салам я. Книжкаш дешарашта из вовз Сали Арчаков санна
1960-ча шера Арчаковг1ар дезал шоай Даьй-мехка ц1абаьхке, Наьсаре баха ховш. Х1анзара Наьсар-г1ала цу хана юрт яр. Ший ялх бутт баьннача хана да д1акхелха виса Сали, даь-даьца хьалкхув. Даь-даьна дукха ховра хьалха хинна х1амаш, халкъа фаьлгаш, легендаш, мифаш, иллеш. К1аьнко лергдилла ладувг1ар турпалех а, ц1и хезача нахах а дола дувцарашка. Т1ехьаг1о, ше воккха хилча, Салена шийна а бейзар г1алг1ай истори а культура а дика довзаш хинна нах. Из теркалдича бехк а бацар, Сале ший вахаре д1ахора никъ цо иштта белгалбара.
1964-ча шера Арчаков Сали деша хов Наьсарен № 1 йолча школан 1-ча классе. Школе дешарца белгалваьннача цун сурт, дилла а «Сийлен Ульга» т1а хьалтехе хулар.
1975-ча шера, школа яьккхачул т1ехьаг1а, хургвола поэт деша отт Толстой ц1ераг1а йолча Нохч-Палг1ай Паччахьалкхен университета филологен факультете, наьна мотти литературеи хьехара говзал 1омае. Из говзал цо харжара бахьан дар, къаьстта наьна меттаца цун безам хилар а, ше а цу меттала яьзде волавалар а.
Арчаков Сале произведенешта кепаетта йолайелар 1979-ча шера. Уж ешар радио а телевидене а г1олла. Поэзи езараша уж дика т1а а эцар.
Университете деша ваг1аш арадаьлар цун хьалхар «1уйре дика хийла» ц1и йола книжка. Цул т1ехьаг1а «Лакхаленашка», «Хьамсара мукъамаш» яхача коллективни гулламашка доккха дакъа д1алоацаш арайийлар С.Арчакова стихаш.
Ший хана из хилар Бадуев Са1ида ц1ераг1ча литературни конкурсе коталонца дакъа лоацаш.
1980-ча шера университет чакхъяьккхул т1ехьаг1а, Сале болх бу Сурхот1арча № 2 йолча школе хьехархо а организатор а волаш.
1981-ча шера, «Сердало» газета редактора дехараг1а, НП АССР-а сердалон министра пурамийца из д1авода газета корреспонденталла. 1983-ча шера кхаччалца цига къахьег Арчаков Сале.
1984-ча шерагара 1991-ча шерага кхаччалца болх бу цо Нохч-Палг1ай книжни издательстве корректор волаш, тайп-тайпарча отделий редактор волаш, т1еххьарча хана дешар-хьехара литературан редактор волаш а.
Цо болх мел баьча массе моттигашка Арчаков Сали дезача сог1аташца, ахчан премешца, баркалашца белгал а ваьхав.
1982-ча шера СССР журналистий Союза доакъашхо хул Арчаков Сали. Х1аьта 1990-ча шера из д1аэц СССР йоазонхой Союзе.
1986-ча шера эрсий меттала арадоал цун «Вахара бос» («Цвет жизни») ц1и йола книжка. Цун стихаш эрсий меттала йоахаш таржамаш даьраш ба Россе а дика бовзаш бола поэташ-таржамхой Кузовлёва Татьяна, Лапшин Виктор, Савельев Владимир, Каныкин Аркадий, кхыбараш а.
1989-ча шера арахец С.Арчаковс «Безаман ц1ог1а» яха стихотвореней гуллам. Цу книжка т1а я стихотворенеш меттела, поэзи езархошта дукхаезаенна поэмаш а: «Къонахий б1аргашкара хий», «Бакъдолчох йола поэма», «Безаман ц1ог1а». Царех хьалхараяр «Доккха советски энциклопеди» яхача ежегодника т1а белгалъяьккха я. Цу поэман чаккхен муг1араш доаладе ловра сона укхаза:
«... Оалаш да со ваьча: «Велхар Къонахчунна юхьага тац. Бакъда, цкъа ца велхаш лаьттар Д1авахар, из а ваьхавац».
Х1аьта а цкъаза бер дийлхача
Оал аз сихаг1а теде ловш:
- Къонах велхаш хилац, велхар
Щаккха а хилац цунга товш.» Поэта стихаш к1оарга уйла, говза поэтически сурт, ц1ена мотт болаш я. Уж я таханарча вахарах, шийна дукха езача Даьхенах, наьнах, вай республиках, 1аламах, наьха дикача оамалех, безамах, хоза мел долчох. Царех ца1 йоалаяь а, айса аьнначоа тешал хургдолаш, укхаза ца йоалайича йиш яц, аьнна хет сона:
ДАЬХЕНГА
Хьа маьхкарий хилба
Массарел хозаг1,
Хьа к1антий кхувлба
Дег1 дизза низах,
Да дика долаш
Ц1аккха а хана,
Во дена хьа лаьтта
Ма елхийла нана.
Дог сомаденна,
Цхьаккха саг сага
Ма хилва ц1аккха
Юв 1етташ дега.
Хьа бераш ловзалда
Баьца т1а, лайла,
Йоарх1 яьнна ма далда
Хьа наькъаш къайла. Арчаков Салех а цун кхолламах а яьздаьд Д.Кортоевс, Ведзижев Ахьмада, Мальсагов Абос, кхычара а.
Тахан а т1ехь ший хьехархочун болх а беш, т1ата1а поэтически йоазонаш а деш, к1аьдвалар фуд ца ховш, къахьегаш хьавоаг1а Арчаков Сали. 55 шу-м дукха ха яц. Паьххьа дика, овсаре произведенеш кхолла ха я из, Сали мо вахара поалкам 1оаяьча сага. Дала 1айха дечох беркат хулаш, могаш-маьрша волаш, хье везарий дог хьесташ, дуккха шераш доахалда 1а укх Дунен т1а, тха хьинаре новкъост, Арчаков Сали!
ХАМХОЕВ Ваха, Г1алг1ай йоазонхой Союза кулгалхо
Сердало

Вы можете разместить эту новость у себя в социальной сети

Доброго времени суток, уважаемый посетитель!

В комментариях категорически запрещено:

  1. Оскорблять чужое достоинство.
  2. Сеять и проявлять межнациональную или межрелигиозную рознь.
  3. Употреблять ненормативную лексику, мат.

За нарушение правил следует предупреждение или бан (зависит от нарушения). При публикации комментариев старайтесь, по мере возможности, придерживаться правил вайнахского этикета. Старайтесь не оскорблять других пользователей. Всегда помните о том, что каждый человек несет ответственность за свои слова перед Аллахом и законом России!

Комментарии

юго-север Сб, 12/10/2013 - 10:08

...Он один из немногих,который сочетает в себе лучшие качества Ингуша! Сали,от всего сердца мои поздравления!

© 2007-2009
| Реклама | Ссылки | Партнеры